Z czego składa się komputer? Te podzespoły trzeba znać
Komputery

Z czego składa się komputer? Te podzespoły trzeba znać

przeczytasz w 6 min.

Komputery mogą wydawać się skomplikowanymi urządzeniami, których budowa jest tajemną wiedzą, dostępną dla największych specjalistów. Tak nie jest! Budowa komputera jest prostsza niż się wydaje i nawet mniej doświadczone osoby poradzą sobie ze złożeniem PC-ta.

Korzystając z komputera mało kiedy zastanawiamy się nad tym, co znajduje się w środku. Mało tego! Wśród mniej doświadczonych użytkowników często panuje przekonanie, że to skomplikowane urządzenie, którego budowa jest tajemną wiedzą, dostępną dla największych specjalistów. Wcale tak nie jest!

Przygotowaliśmy artykuł dla mniej doświadczonych czytelników, który ma na celu odczarować ten mit. Każdy komputer (jako jednostka centalna). składa się z bardzo podobnych części i wcale nie ma tutaj żadnej skomplikowanej wiedzy (no prawie, bo są drobne wyjątki). Mało tego! Jesteśmy przekonani, że nawet mniej doświadczona osoba poradzi sobie z samodzielnym złożeniem komputera.

Z jakich elementów składa się komputer?

Z czego składa się komputer?

Każdy funkcjonalny komputer (jednostka centralna) musi składać się z kilku niezbędnych elementów:

  • Procesor
  • Płyta główna
  • Pamięć RAM
  • Karta graficzna (opcjonalnie)
  • Dysk HDD lub SSD
  • Zasilacz
  • Obudowa

Oprócz tego oczywiście wymagane jest dokupienie monitora, a także peryferiów typu klawiatura i myszka. Pomocne mogą być też inne części np. głośniki, kamerka internetowa czy drukarka.

Współczesne komputery w większości przypadków są budowane wg pewnego standardu, dzięki czemu każdy zestaw składa się z podobnych części i sporo z nich jest ze sobą kompatybilna (jedna część będzie pasować do innej - przykładowo: daną kartę rozszerzeń zamontujemy na każdej płycie, a wtyczka z zasilacza będzie pasować do każdego dysku). Warto zaznaczyć, że tylko część komponentów jest niezbędna do działania urządzenia. Część jest opcjonalna i nie musi się znajdować w każdym zestawie.

Obudowa Chieftec
Komputer, jaki jest każdy widzi. Co znajdziemy w środku?

Zacznijmy od podstaw. Każdy komputer musi składać się z procesora, pamięci RAM i płyty głównej – można powiedzieć, że to najważniejsze podzespoły, od których należy zacząć składanie PC-ta.

Płyta główna łączy ze sobą wszystkie podzespoły, ale jest ściśle powiązana z procesorem, więc obydwa elementy obowiązkowo muszą być ze sobą kompatybilne. Warto o tym pamiętać, bo producenci co jakiś czas wprowadzają nowe generacje procesorów i wprowadzają nowe gniazda, które nie są ze sobą zgodne (np. nowoczesne procesory AMD Ryzen 7000 wymagają nowego gniazda AM5 i nie można ich zamontować na starej płycie głównej pod gniazdo AM4).

Płyta główna
Płyta główna to niezbędny element każdego komputera

Warto pamiętać, aby procesor miał zapewnione odpowiednie chłodzenie – czy to w postaci standardowego coolera CPU, czy to w postaci chłodzenia wodnego. Co ważne, też musi ono być kompatybilne z danym gniazdem. Przy zakupie słabszych procesorów chłodzenie jest dodawane w zestawie, ale w przypadku lepszych, wydajniejszych układach zwykle trzeba je zakupić osobno.

Kwestia kompatybilności jest ważna także w przypadku pamięci RAM. Jeszcze do niedawna komputery korzystały z modułów DDR4 DIMM, ale obecnie coraz częściej można spotkać nowsze moduły DDR5 DIMM. Najnowsze procesory Intel Core 12. i 13. generacji mogą korzystać i z takich i z takich pamięci (zależnie jakie złącza oferuje płyta główna), natomiast w przypadku układów AMD Ryzen 7000 przewidziano tylko obsługę modułów DDR5 RAM.

Procesor AMD Athlon 3000G
W większości obecnych procesorów znajdziemy też podstawowy układ graficzny, który nada się do podstawowych zastosowań

Do działania komputera wymagany jest także układ graficzny. W tańszych zestawach do domu lub biura nie znajdziemy standardowej karty graficznej – taką rolę pełni układ zintegrowany w procesorze. Takie rozwiązanie jest tańsze, ale sprawdzi się w mniej wymagających zastosowaniach. W lepszych komputerach stosowana jest samodzielna karta graficzna, która oferuje lepszą wydajność.

Opcjonalnie można spotkać inne karty rozszerzeń, jak np. lepszą kartę dźwiękową, szybszą kartę sieciową czy kartę do przechwytywania obrazu. To dodatkowy sprzęt, który nie jest niezbędny do działania komputera (karta dźwiękowa i sieciowa już znajduje się na płycie głównej).

Samsung SSD 860 EVO
W nowoczesnych komputerach powszechne stały się dyski SSD

Bardzo ważnym elementem jest dysk, na którym jest instalowany system operacyjny oraz dodatkowe programy i gry. W starszych komputerach nadal można spotkać tradycyjne dyski talerzowe (HDD) pod złącze SATA, ale w nowszych stosowane są już nośniki półprzewodnikowe SSD SATA lub szybsze wersje pod M.2 PCIe. Komputer może być wyposażony w kilka dysków, a kolejne nośniki mogą pełnić rolę dodatkowego magazynu danych.

To jednak nie wszystko! Niezbędnym elementem jest także zasilacz, który dostarcza energię elektryczną potrzebą do działania podzespołów. Producenci najczęściej podają moc znamionową jednostki, ale bardzo ważną kwestią jest także ilość i typ wtyczek zasilających – to właśnie od nich zależy jakie podzespoły będzie można podłączyć do komputera.

Chieftec Core
Zasilacz odpowiada za dostarczenie energii elektrycznej do podzespołów

Wszystkie elementy są montowane w obudowie - wprawdzie nie jest ona niezbędna do działania komputera, ale na pewno ułatwi korzystanie ze sprzętu. Obudowa powinna być dostosowana do reszty podzespołów. Na rynku możemy spotkać także modele obsługujące tylko mniejsze płyty główne formatu mini-ITX lub mATX, w których nie będzie można zamontować standardowej płyty ATX. W wydajniejszych zestawach istotną rolę odgrywa też miejsce na kartę graficzną czy chłodzenie procesora.

Z czego składa się komputer gamingowy?

Komputer dla graczy (gamingowy) bazuje na tym samym standardzie podzespołów, co zwykły komputer do domu lub pracy. Ze względu na specyficzne zastosowanie, niektóre podzespoły odgrywają tutaj większe znaczenie. Spora część graczy zwraca też uwagę na wygląd sprzętu, więc istotną rolę odgrywa także design podzespołów – często można spotkać się z efektywnym wzornictwem, dodatkowo wzbogaconym podświetleniem LED.

Komputer do gier
Komputer do gier zwykle wyróżnia się wydajniejszymi podzespołami i efektowniejszym wyglądem

W przypadku komputera dla gracza bardzo ważną rolę odgrywa procesor, który ma spory wpływ na osiągi zestawu. Często można tutaj spotkać się z wydajniejszymi procesorami, które generują sporo ciepła i wymagają zastosowania większego, wydajniejszego coolera lub nawet chłodzenia wodnego.

Corsair Dominator Platinum RGB DDR5
Pamięci RAM dla graczy wyróżniają się efektownym radiatorem. Niektóre oferują nawet podświetlenie RGB LED

MSI B650 Carbon WIFI
Płyty główne dla graczy to nie tylko efektowniejszy wygląd. Takie modele często oferują mocniejszą sekcję zasilania, bogatszy zestaw złączy, lepszy układ dźwiękowy i szybszą kartę sieciową

Do połączenia wszystkiego w całość oczywiście wymagana jest płyta główna, która będzie kompatybilna z danym procesorem i obsługiwanymi pamięciami RAM. W komputerach dla graczy często można spotkać gamingowe płyty, które wyróżniają się efektowniejszym designem, ale też lepszą funkcjonalnością – mocniejszym zasilaniem, lepszym układem dźwiękowym czy szybszą kartą sieciową, zaprojektowaną z myślą o grach sieciowych. Warto jednak zaznaczyć, że gamingowa płyta wcale nie jest koniecznością w komputerze służącym do grania.

Gainward GeForce RTX 4080 Phantom
Niezbędnym elementem komputera do gier jest karta graficzna - to właśnie ona w dużej mierze wpływa na wydajność zestawu

Bardzo ważnym elementem jest również karta graficzna. W wydajniejszych zestawach do gier niezbędna okazuje się samodzielna karta graficzna Nvidia GeForce, AMD Radeon lub Intel Arc, która zaoferuje dużo lepszą wydajność od zintegrowanej grafiki w procesorze. Współczesne komputery korzystają ze złącza PCI-Express, więc w teorii nie powinno być problemów z kompatybilnością sprzętu. W praktyce jest różnie, bo np. karty Intel Arc nie będą działać na starszych platformach.

Komputer dla graczy też może być wyposażony w dodatkowe karty rozszerzeń. Niektórzy stosują lepszą kartę dźwiękową, szybszą kartę sieciową czy urządzenie do przechwytywania obrazu, które ułatwi streamowanie rozgrywki.

GOODRAm IRDM M.2
Nowoczesne gry potrafią wykorzystać potencjał szybkich dysków SSD PCIe

Podobnie jak w zwykłym komputerze, komputer do gier musi posiadać także dysk – jest on niezbędny do instalacji systemu operacyjnego, programów czy właśnie gier. Obecnie, do zapewnienia lepszej wydajności, niezbędny jest tutaj dysk SSD. W tańszych zestawach sprawdzi się standardowy nośnik SSD SATA, ale nowsze gry potrafią wykorzystać potencjał szybszych dysków SSD PCIe – warto zastanowić się nad takim modelem, szczególnie, że są one dostępne w coraz lepszych cenach.

Bardzo ważnym elementem komputera jest także zasilacz. W przypadku komputerów do gier odgrywa on jeszcze większe znaczenie, bo wydajniejsze podzespoły (zwłaszcza procesor i karta graficzna) pobierają więcej energii elektrycznej i często koniecznym okazuje się wybranie mocniejszych jednostek. Niektóre lepsze zasilacze oferują modularne okablowanie, dzięki czemu można do nich podłączyć tylko niezbędne wiązki (takie rozwiązanie ułatwi składanie komputera).

ASUS ROG Thor
Zasilacz w komputerach do grania zwykle oferuje większą moc niż w zwyłych zestawach do domu lub biura

Pozostaje kwestia obudowy. W teorii nie jest ona niezbędna do działania komputera, także gamingowego, ale w praktyce odgrywa ona istotne znaczenie. W przypadku komputerów do gier często są to specjalne konstrukcje – ważna jest funkcjonalność, zwłaszcza jeśli chodzi o dostępne miejsce dla podzespołów, głównie jeśli chodzi o chłodzenie i kartę graficzną. Ważna jest również dodatkowa wentylacja podzespołów, a dobra obudowa dla graczy powinna być przestronna i dysponować kilkoma dużymi wentylatorami. 

Czy opłaca się samemu złożyć komputer?

Samodzielne złożenie komputera wcale nie jest skomplikowane, jakby to mogło się wydawać na początku. Współczesne komputery są tworzone wg standardu, który ma za zadanie zapewnić kompatybilność podzespołów, a przy tym też ułatwić montaż zestawu. Oczywiście nie zawsze da się zachować taką zgodność, ale w takich przypadkach z pomocą przychodzi specyfikacja techniczna, która opisuje zgodność podzespołów (np. procesora i płyty głównej) i ułatwia wybranie danych części. Jeśli zastanawiacie się nad doborem części, możecie zerknąć do naszego zestawienia polecanych zestawów komputerowych.

Sam proces składania komputera też nie jest skomplikowany i poradzą sobie z nim nawet mniej doświadczeni czytelnicy. W razie problemów można posiłkować się instrukcjami obsługi, poradnikami dostępnymi w sieci czy nawet radą bardziej doświadczonych osób (np. u nas na forum).

Mało tego! Samodzielne złożenie komputera ma też sporo zalet, które dają przewagę nad gotowymi, złożonymi zestawami. Przede wszystkim możemy dobrać dokładnie taką konfigurację, jaka nam pasuje. Komputer będzie lepiej skrojony pod nasze wymagania, więc nie będziemy przepłacać za niepotrzebne elementy znajdujące się w gotowych zestawach. Zdobyte doświadczenie przyda się też na przyszłość. Później, w razie potrzeby, będziemy mogli samodzielnie zmodernizować sprzęt np. o wydajniejszą kartę graficzną czy pojemniejszą pamięć RAM.

Nie bez znaczenia jest też satysfakcja z samodzielnie złożonego komputera. To element, którego nie da się wycenić, ale na pewno może być ważnym argumentem za wybraniem takiego rozwiązania. Być może w przyszłości dzięki temu zostaniecie ekspertami i będziecie mogli innym pomagać stawiać pierwsze kroki w składaniu PC-tów.

Komentarze

15
Zaloguj się, aby skomentować
avatar
Komentowanie dostępne jest tylko dla zarejestrowanych użytkowników serwisu.
  • avatar
    KMN123
    13
    Poradnik w stylu PM... Z czego składa sie PC-et, to chyba wszyscy wiedzą (no, może poza dziećmi w przedszkolu). Chciałem podesłać link mojemu wnukowi 11-letniemu ale po przeczytaniu swtwierdziłem, że on wie więcej, niż w artykule podano.
    • avatar
      Okonio
      3
      Warto wspomnieć o rozmiarach elementów, bo można się nieźle przejechać. Przykładowo, gdy składałem ostatniego pc, to niewiele myśląc zakupiłem potężne chłodzenie cpu (pod oc), po czym okazało się, że buda dosłownie ledwo się zamyka (zostało kilka milimetrów). Udało się tylko dlatego, że miałem naprawdę dużą obudowę.
      Podobnie jest zresztą z gpu. Te większe modele nie wszędzie się mieszczą.
      Ps: Z jakichś powodów dźwignia coolera na procku nie chciała się zamknąć, choć teoretycznie standard był poprawny. Ostatecznie zamontowałem je jakimś cudem, trochę kombinując. Miałem obawy co do funkcjonalności, ale mierzone temperatury są ok. Także... różnie z tym bywa.
      • avatar
        Monolit
        2
        Warto by było na wstępie wspomnieć o aktualizacji biosu
        • avatar
          wojtek_pl
          2
          Nie ma chomików ?! Buuu! Cóż za rozczarowanie!
          • avatar
            Tu_Szczecin
            2
            Odpowiedni BIOS to jedno, ale te wszystkie latencje: RAS, CAS... czyli te wszystkie liczby rozdzielone kreseczkami przy opisie RAMu też muszą się zgrać! Nie tak zatem łatwo poskładać tego biurowego kompa.
            • avatar
              pawluto
              1
              Składam swoje PC od lat i nigdy nie było kłopotów.
              Podstawa to dobra płyta główna.
              Tak dobrego kompa jak mój poprzednik nie miałem nigdy - wiele wiele lat bezawarujnej pracy - nie pamiętam nawet zwiech - wszystko to było na win 7.
              Dziś nowszy PC na win 10 ale nie powiem że pracuje idealnie...
              • avatar
                madbeaver
                1
                Pobieżnie ani słowa o podstawowym wymogu prawidłowego montażu zestawu komputerowego, a mianowicie dostosowaniu kołków dystansujących płytę główna od obudowy oraz prawidłowym rozróżnieniu i wykorzystaniu wkrętów dołączonych do komponentów, których to błędne wykorzystanie odsuwa gracza od miliona FPS w CS:GO do czasu dostawy nowych podzespołów xD
                • avatar
                  cattani43
                  0
                  Witam czytelników. Kiedyś złożenie komputera to była zupełnie inna bajka przede wszystkim z uwagi na brak jakichkolwiek części. Dzisiaj ten problem nie istnieje i jest do wyboru i koloru, ale nie do końca. Na swoją ostatnią obudowę Phanteksa czekałem blisko jak się nie mylę około 3 miesięcy ze znanego sklepu z x w nazwie. Istnieje natomiast zupełnie nowy problem, który nie został opisany w artykule tzn. że droższe nie zawsze znaczy lepsze i dołożę nowsze również. Autor uważa inaczej i ma do tego pełne prawo. Artykuł ma napędzić koniunkturę, która jest bardzo niska, za to ceny bardzo wysokie. Innym ważnym elementem jest fakt ciągłego opisywania przez piszącego w swojej historii recenzji o "podkręcaniu" aby zyskać kilka fps lub hz. Na to mówię stanowcze nie. Producenci kiedyś produkowali jedną dobrą kartę raz na dwa trzy lata. Dzisiaj jest zupełnie inaczej i można pisać o tym bez końca. Jak przy każdych zamiarach i zakupach należy zachować duży umiar bo ciagle "walenie" klienta jest na pierwszym miejscu albo przez zmiany konfiguracji (v.1.2.3 lub 4) lub gorsze podzespoły mimo, że nazwa jest taka sama. Pozdrawiam
                  • avatar
                    eskowik
                    -1
                    To nie jest trudne tylko czasami komp może nie odpalić nawet jak wszsytko dobrze powsadzacie ,no wszystko idealnie zrobicie a to dlaczego ? bo bios nie obsługuje procesora typu kupiliście nowy procesor amd 5600g czy inne tej serii a płyte kupiliście też nową ale jest stary bios,wtedy podłączycie wszystko jak trzeba ale komp sie nie włączy dopiero trzeba zrobić update biosa i wtedy wszystko będzie grało i hurczało.
                    Wiem z wlaśnego doświadczenia nie to że wymyślam jakieś teoretyczne problemy ,bo chodzi o to że różne biosy mają wsparcie dla starszych procesorów ale już nie musza mieć dla tych nowszych więc wtedy taki komp sie nie uruchomi prawidłowo oczywiście jakieś tam LEDY RGB wiatraki sie będą kręcić ale procesor nie przejdzie procedury POST bo jest nie obslugiwany przez BIOS.I wtedy trzeba własnie zrobić update tego biosa żeby ten nowszy procesor był obsługiwany na tej płycie głównej.
                    • avatar
                      3XF7E7LA7
                      -3
                      Krok 2 Aktualizacja boisu
                      Krok 3 Instalacja QubesOS
                      • avatar
                        gatar
                        0
                        Złożyłem wiele komputerów i nie jest to problem dla mnie i dla wielu. Jednak zdecydowana większość chce gotowy sprzęt i to rozumiem.
                        Przy samodzielnym składaniu robi sie problematycznie i to czasami bardzo jak w zestawie trafi sie wadliwy element. Nawet jak już go odnajdziemy, co nie jest to takie proste to wymiana tego na nowy może trwać, a jak wiadomo "czas to pieniądz" :-)
                        • avatar
                          error123
                          0
                          Zasilacz w komputerach do grania zwykle oferuje większą moc niż w zwykłych zestawach do domu lub biura. Przecież to zdanie jest bez sensu.
                          • avatar
                            Johnyfin
                            0
                            Na instalacji procesora wylamie sie kazdy amator ktory uzywa poradnika (czt.: pogiete nozki CPU) jak rowniez RAM czy GPU, juz nie mowie o przewodach zasilajacych

                            Witaj!

                            Niedługo wyłaczymy stare logowanie.
                            Logowanie będzie możliwe tylko przez 1Login.

                            Połącz konto już teraz.

                            Zaloguj przez 1Login