Przetestowaliśmy dwie energooszczędne platformy mini-ITX: Gigabyte GA-GC230D opartą na procesorze intel Atom i Via Epia EX 15000G opartą na procesorze Via C7. Po tym krótkim przeglądzie, mam nieodpart
Oszczędzanie energii jest ostatnio bardzo modne. Mamy super-energooszczędne lodówki pracujące w klasie A, ekonomiczne hybrydowe samochody, a także super energooszczędne żarówki w domu. Podobnie jest na rynku komputerowym. Producenci procesorów jakiś czas temu zrozumieli, że CPU nie służy do ogrzewania mieszkania dlatego ilość pobieranej przez niego energii powinna być możliwie mała. Większość ma w swojej ofercie procesory o obniżonym, lub wręcz bardzo niskim poborze energii. Dziś zajmiemy się dwoma energooszczędnymi platformami. Pierwszą otrzymaliśmy od Via, drugą od Gigabyte. Oba urządzenia wykonano w formacie promowanym przez VIA Technologies - Mini-ITX.
od lewej: standardowy ATX, micro-ATX, mini-ITX i najmniejszy nano-ITX
Płyty główne wykonane w tym formacie mają rozmiary 170 x 170 mm, zazwyczaj jeden slot rozszerzeń oraz gniazda wyprowadzone podobnie jak wszystkie spotykane na rynku konstrukcje ATX. Najczęściej spotykane "małe" płyty microATX osiągają rozmiary 244 x 244 mm, pomimo że ich specyfikacja zakłada rozmiar minimalny na poziomie 171 x 171 mm.
po lewej: Płyta Via Epia EX 15000 G oparta o procesor Via C7
po prawej: płyta Gigabyte GA-GC230D oparta o procesor Intel Atom 
Dzięki wymuszonej standardem minimalizacji płyty Mini-ITX świetnie sprawdzają się w roli komputerów wbudowanych np. w samochodach, ale ostatnio wykorzystuje się je także do konstrukcji komputerów HTPC (ang. Home Theater Personal Computer). Tego typu konstrukcje rządzą się swoimi prawami, nie oczekuje się od nich super wydajności ale w zamian mają pracować bezgłośnie. Tych maszynek nie używa się do grania, wystarczy że poradzą sobie z odtwarzaniem wideo w popularnych formatach HD - bowiem to jest ich główne zadanie.
procesor Intel Atom 230 1.6 GHz (najmniejszy na fotce)
chipset intel 945GC ze zintegrowaną grafiką GMA 950
i jeszcze mostek południowy też intela
Do niedawna w zasadzie jedynym producentem produkującym płyty główne w formacie Mini-ITX była VIA. Co prawda zdarzało się nam czytać nowości na temat konstrukcji innych firm, ale byłby one bardzo trudno dostępne na rynku a w Polsce w zasadzie nie osiągalne w sklepach. Dziś za sprawą mody na oszczędność energii format Mini-ITX przeżywa swoją drugą młodość.
procesor VIA C7 1.5 GHz,
chipset Via CN700 ze zintegrowaną grafiką Via UniChrome Pro II
Płyta główna | Gigabyte GA-GC230D | Via Epia EX 15000 G |
Procesor | Intel Atom 230 (1.6 GHz) | Via C7 1.5 GHz |
Chipset | Intel 945GC | Via CN700 |
Karta graficzna | Intel GMA 950 | Via UniChrome Pro II |
Pamięć RAM | 1 slot DDR2, maks 2GB | 1 slot DDR2, maks 1GB |
Pamięć masowa | 1x ATA 133, 2x SATA II | 1x ATA 133, 2x SATA |
Karta sieciowa | Realtek | Via VT6107 |
Karta dzwiękowa | Realtek ALC662 | Via VT1708A HD |
Sloty rozrzerzeń | 1x PCI | 1x PCI |
Już na pierwszy rzut oka widać, że pomimo dzielenia tych samych rozmiarów płyty bardzo mocno różnią się od siebie. Konstrukcja VIA jest w zasadzie jednoznacznie dedykowana na rynek komputerów HTPC, świadczy o tym mnogość wyjść w jakie jest wyposażona. Płyta Gigabyte w tym zestawieniu mocno odstaje. Niestety nie jest to wina samego producenta, ale raczej ograniczeń jakie Intel nakłada na producentów budujących płyty główne w oparciu o Atoma. Zerknijcie na fotki
Nabywcy nie będą mieć problemów z podłączeniem płyty Via do swojego nowoczesnego telewizora. Producent przewidział chyba wszystkie możliwe kombinacje z jakich mógłby chcieć skorzystać nabywca. W przypadku sygnału cyfrowego mamy do dyspozycji złącze DVI-I, które przy pomocy odpowiednich adapterów możemy zamienić w HDMI lub DSub.
W przypadku sygnału analogowego mamy do dyspozycji złącze komponent (YPbPr), S-Video, oraz populary kompozyt (często nazywany po prostu "czincz"). Jak by tego było mało, bios płyty pozwala przełączać konfigurację złącz z ustawień domyślnych, do tych znacznie rzadziej spotykanych np. złącze komponent może pracować zarówno w trybie YPbPr jak i YCbCr a także jako klasyczny RGB. Jak dla mnie rewelacja.
Oczywiście obraz to nie wszystko, potrzebujemy także dźwięku. Tutaj również jest bardzo dobrze. Płyta Via dysponuje cyfrowym wyjściem S/PDIF zarówno w formacie optycznym jak i elektrycznym, a także stereofonicznym wyjściem analogowym również w postaci bardziej zjadliwych w świecie audio gniazd RCA (chinch). Co prawda brakuje wielokanałowego wyjścia analogowego, ale spójrzmy prawdzie w oczy. Czy ktoś jeszcze z niego korzysta? W zasadzie każdy właściciel amplitunera podłącza do niego sygnał audio przy pomocy S/PDIFa albo HDMI.
Płyta główna z Atomem na pokładzie wypada w tym zestawieniu ascetycznie. Producent nie przewidział możliwości wyprowadzenia cyfrowego sygnału. Na "śledziu" są tylko wyjścia analogowe: Video DSub, oraz Audio Stereo Jack. Jednym słowem bieda. Trzeba tutaj jednak jeszcze raz zaznaczyć, nie jest to wina producenta płyty, tylko dostawcy procesora - który nakłada na producentów dość surowe obwarowania co do konstrukcji bazujących na ich produkcie.
