Crowdfunding żródłem innowacji technologicznych?

Start-upy aktywnie poszukujące swojego miejsca w świecie korporacyjnym udowodniły, że potrafią znaleźć na siebie sposób i stać się konkurencją dla większych przedsiębiorstw. Z dynamicznym, bo wymuszonym niejako charakterystyką start-upów, sposobem prowadzenia działalności wiąże się często innowacyjny sposób jej finansowania, oparty o mechanizm społecznościowy. Nie jest to rzecz jasna rutyna, gdyż tylko niewielki procent start-upów znajduje środki na działanie drogą finansowania społecznościowego, ale to dobry przyczynek do dyskusji o tym, czy tego typu mechanizmy mogą stać się sposobem na popularyzację innowacji w wielu branżach.

O co chodzi w finansowaniu społecznościowym?

Crowdfunding, czyli finansowanie społecznościowe to doskonałe rozwiązanie dla małych firm, które zdecydowały się na wprowadzenie na rynek nowatorskich usług czy produktów. To mechanizm dość już popularny na świecie, a pierwszy serwis umożliwiający zbiórkę pieniędzy na sfinansowanie czyichś pomysłów artystycznych czy biznesowych powstał już w 2000 roku. Jakie projekty szukają funduszy na realizację tą drogą? To pytanie bez odpowiedzi, gdyż różnorodność inicjatyw jest olbrzymia. Sam crowdfunding funkcjonuje zaś w oparciu o dwa modele: udziałowy i nieudziałowy.

Crowdfunding udziałowy oferuje współfinansującym dany projekt udziały w przedsięwzięciu, proporcjonalne do kwoty wsparcia. Innymi słowy, wspierając czyiś projekt konkretną kwotą, możemy liczyć na zysk zależny od sukcesu danej inicjatywy oraz naszego wkładu. Drugi model crowdfundingu to model nieudziałowy, działający na zasadzie przedsprzedaży. Wszyscy finansujący dany pomysł biznesowy otrzymują, w zamian za swoje wsparcie, konkretne produkty lub usługi, których wartość określona jest kwotą wpłaconą na poczet realizacji projektu. Projektodawca określa progi wsparcia i odpowiadające im nagrody.

Cechą charakterystyczną dla obu wymienionych modeli jest świadczenie obustronne, w którym ktoś finansuje pewien projekt, a projektodawca odwdzięcza się, w jakimś wymiarze, za udzielone wsparcie. Warto nadmienić, że w finansowaniu społecznościowym dany projekt zostanie ufundowany, czyli projektodawca otrzyma zebrane pieniądze tylko wtedy, gdy zbiórka przekroczy zakładany próg. Innymi słowy, jeśli ktoś potrzebuje 30 tys. złotych, a zbierze mniejszą kwotę, środki wracają na konta współfinansujących.

Jak duże kwoty można zebrać przy wykorzystaniu tej metody? Wśród światowych rekordzistów z serwisu Kickstarter, bodaj najpopularniejszej platformy tego typu, znajduje się przenośna lodówka turystyczna z bezprzewodowym głośnikiem bluetooth, sfinansowana za kwotę ponad 13 mln dolarów oraz inteligentny zegarek Pebble, którego projektodawcy zebrali ponad 10 mln dolarów. Dobra kampania crowdfundingowa może odnieść sukces, o czym świadczyć mogą choćby statystyki wspomnianego Kickstartera. Serwis ten tylko w zeszłym roku pomógł sfinansować 22 253 projekty za łączną kwotę 529 milionów USD.

Crowdfunding w Polsce

W Polsce model finansowania społecznościowego na dobre wystartował w okolicach 2011 roku. Dzisiaj działa, z powodzeniem, na terenie naszego kraju kilka serwisów, które rocznie zbierają na poczet projektodawców kilka milionów złotych. Największe zbiórki odnotowane w polskim crowdfundingu, sięgały kwot rzędu 200-300 tys. złotych, choć popularniejsze są projekty wspierające inicjatywy kulturalno-artystyczne, niekiedy tylko przekraczające poziom 10 tys. złotych.

Polskie projekty biznesowe zdążyły odnieść też pewne sukcesy na arenie międzynarodowej. W 2013 roku firma Zortrax, znana wcześniej z produkcji drukarek niskobudżetowych, zebrała dzięki crowdfundingowi 180 tys. dolarów na projekt drukarki 3D. Innym przykładem jest maska NeuroON od firmy Intelclinic, poprawiająca jakość snu, która zebrała dofinansowanie w wysokości 440 tys. dolarów. Również branża gier w Polsce prężnie korzysta z finansowania społecznościowego, czego doskonałym przykładem jest SUPERHOT, tytuł który zebrał ponad 250 tys. dolarów wsparcia.

Wspomniane projekty nie są może wyjątkowo innowacyjne, niemniej są na tyle charakterystyczne, by zainteresować szerokie grono potencjalnych odbiorców. Rozwiązania, które mogłyby nie znaleźć uznania wśród większych inwestorów, zainteresowały osoby, do których były kierowane. Oto jedna z największych zalet finansowania społecznościowego: wytworzenie świadomości produktu lub usługi wśród jej adresatów, przy jednoczesnym sprawdzeniu nośności pomysłu oraz poziomu jego innowacyjności.

Polski crowdfunding to ciągle niewystarczająco wykorzystywane źródło finansowania projektów biznesowych. Z jednej strony mechanizm ten pozwala na zebranie funduszy, często przekraczających próg minimalny, z drugiej zaś jest, sam w sobie, sposobem dotarcia do klienta końcowego. Widać to zwłaszcza w przedsprzedażowym modelu crowdfundingu, gdy firmy nie tylko sprzedają w pewnej wersji swój produkt czy usługę, ale również nagłaśniają je, zaznaczają ich obecność na rynku. Crowdfunding pozwala na zebranie bazy klientów oraz osób zainteresowanych danym przedsięwzięciem, a przykłady udanych projektów pokazują, że to nowoczesny sposób na zaistnienie i prowadzenie efektywnej działalności.

Crowdfunding i co dalej?

Wiele start-up`ów debiutujących na rynku usług i rozwiązań IT skorzystało już z crowdfundingu, zauważając jego duże zalety. Wiele projektów zrealizowano, wiele jeszcze na realizację czeka, a pewnie najwięcej ciągle tkwi w fazie planowania. Dotyczy to zresztą nie tylko branży IT. Niezależnie od typów poszczególnych inicjatyw, niezależnie od branży, które reprezentują, ich sukcesy świadczą o zaletach finansowania społecznościowego, które pozwala nie tylko na ufundowanie danego przedsięwzięcia, ale również na zbudowanie bazy klientów i przeprowadzenie pierwszych działań marketingowych na długo przed rynkowym debiutem.

Zaangażowanie użytkowników portali społecznościowych w rozwój nowych technologii przynosi nieocenione korzyści i pozwala wykorzystać potencjał marketingowy, drzemiący we wszelkiego rodzaju serwisach społecznościowych. Crowdfunding nie tylko dostrzega nowe trendy na rynkach, ale z wolna zaczyna wpływać na ich kształt, zatem wykorzystanie tej metody finansowania i jej marketingowego potencjału może w przyszłości wpłynąć na rozwój nowych technologii. Powszechny dostęp do internetu, tak w krajach rozwiniętych, jak i tych stale się rozwijających, sprawi że korzystanie z sieci i wykorzystywanie jej specyfiki do poszukiwania sposobów na sfinansowanie działalności biznesowej i innowacyjnych pomysłów nada wielu branżom nowego rytmu, w którym to konsumenci będą decydować, jakie produkty ich interesują, na jakie czekają i które gotowi są wesprzeć lub nabyć. Crowdfunding może być furtką dla innowacyjnych rozwiązań technologicznych i poszczególne branże zaczynają to powoli dostrzegać.